Kiến thức cơ bản về chiếu sáng (ĐANG CẬP NHẬT NỘI DUNG)
Quang thông (F) - Luminous Flux
Là thông lượng ánh sáng phát ra từ một nguồn sáng theo mọi hướng trong một giây. Đơn vị đo quang thông là lumen (lm). Để đo quang thông của một nguồn sáng nhân tạo thông thường người ta sử dụng một thiết bị đo chuyên dụng gọi là Integrating sphere (quả cầu tích phân)
Bóng đèn LED Downlight 5/7/9W Rạng Đông | 330/500/650 Lumens |
Bóng đèn LED Tube 1m2/18W Rạng Đông | 1700 Lumens |
Đèn Panel 30x120cm 40W/50W Rạng Đông | 3600/4400 Lumens |
Đèn SkyLight 18W CoopLab 3D | 1800 Lumens |
Máy chiếu thông dụng | 1500-4000 Lumens |
Cường độ sáng (I) - Luminous Intensity
Đơn vị đo là Candela (nghĩa là nến). Là mật độ năng lượng phát ra từ một nguồn sáng trong một hướng cụ thể, hay có thể được định nghĩa là quang thông theo một hướng nhất định phát ra trên một đơn vị góc khối (1cd = 1 lumen/steradian). Một nguồn sáng 1 candela (tương đương với một ngọn nến thông thường) sẽ phát ra 1 lumen trên một diện tích 1m2 tại một khoảng cách một mét kể từ tâm nguồn sáng. Các phép đo cường độ sáng phải thực hiện trong phòng đo được thiết kế chuyên biệt và sử dụng thiết bị đo gọi là goniophotometers.
Ngọn nến | 0.8-1cd |
Đèn sợi đốt 40W | 35cd |
Độ chói (L) - Luminance
Để đặc trưng cho khả năng bức xạ ánh sáng của nguồn hoặc bề mặt phản xạ gây nên cảm giác chói sáng đối với mắt, người ta đưa ra định nghĩa độ chói là đại lượng xác định cường độ ánh sáng phát ra trên một đơn vị diện tích của một bề mặt theo một hướng cụ thể. Độ chói chính là cơ sở của khái niệm về cảm thụ thị giác về độ sáng đối với nguồn sáng hoặc một bề mặt phản xạ lại nguồn sáng. Đơn vị đo độ chói là candela/m2 (cd/m2) hay còn gọi là Nit.
Bề mặt mặt trời | 160.000 cd/m2 |
Bề mặt mặt trăng | 2.500 cd/m2 |
Bầu trời xanh | 1.500 cd/m2 |
Màn hình TV | 300-1.000 cd/m2 |
Đèn huỳnh quang 1m2/40W | 7.000 cd/m2 |
Đèn LED Panel | 5.500 - 7.000 cd/m2 |
Giấy trắng khi độ rọi 400 lux | 80 - 100 cd/m2 |
Độ rọi (E) - Illuminance
Độ rọi là đại lượng đặc trưng cho bề mặt được chiếu sáng, biểu thị mật độ quang thông trên bề mặt có diện tích S. Đơn vị đo độ rọi là Lux, một lux là mật độ quang thông của một nguồn sáng 1 lumen trên diện tích 1 m2 (1 lux = 1 lm/m2). Khi mặt được chiếu sáng không đều độ rọi được tính bằng trung bình đại số của độ rọi các điểm. Có thể so sánh độ rọi trên bề mặt với lượng nước mưa rơi xuống một diện tích bề mặt trong một giây
Ngoài trời giữa trưa nắng | 100.000 lux |
Ngoài trời giữa trưa đầy mây | 10.000 lux |
Phòng làm việc | 300-500 lux |
Phòng ngủ | 100-150 lux |
Đường phố được chiếu sáng ban đêm | 20-50 lux |
Độ chói L và độ rọi E là 2 chỉ số được sử dụng thường xuyên trong thiết kế chiếu sáng với cùng ý nghĩa chỉ "độ sáng". Đâu là sự khác biệt? Độ rọi là lượng ánh sáng chiếu "đến" một bề mặt, còn độ chói là lượng ánh sáng phản xạ "đi" từ bề mặt đó đến mắt người. Cảm nhận của mắt về độ sáng của đối tượng quan sát chính là độ chói. Độ chói của một bề mặt phụ thuộc vào độ rọi lên bề mặt đó, cùng với hệ số phản xạ của bề mặt. Một độ rọi 400 lux khi chiếu vào tờ giấy trắng phản xạ 90% và tờ giấy xám phản xạ 30% tạo ra độ chói cách biệt 3 lần. Độ chói đo bằng máy đo cầm tay Luminance Meter. Độ rọi đo bằng máy đo cầm tay Lux Meter. Luminance Meter có giá khá đắt (>3000$) nên không thông dụng. Còn Lux Meter có giá rẻ (100-300$), sử dụng đơn giản nên được các nhà thiết kế chiếu sáng hay kiến trúc sư sử dụng rất phổ biến |
Nhiệt độ màu - Color temperature
Nhiệt độ màu tương quan CCT (Correlated Color Temperature) của một nguồn sáng được thể hiện theo thang Kelvin (K) là biểu hiện màu sắc của ánh sáng do nó phát ra. Tưởng tượng một thanh sắt khi nguội có màu đen, khi nung đều đến khi nó rực lên ánh sáng da cam, tiếp tục nung nó sẽ có màu vàng, và tiếp tục nung cho đến khi nó trở nên “nóng trắng”. Tại bất kỳ thời điểm nào trong quá trình nung, chúng ta có thể đo được nhiệt độ của thanh thép theo độ Kelvin (0 độ C ứng với 273,15K) và gán giá trị đó với màu được tạo ra. Nhiệt độ màu cũng thể hiện độ nóng của ngọn lửa: lửa đỏ ít nóng nhất, rồi đến lửa vàng, và lửa xanh lam nóng nhất
Hầu hết đèn LED dùng cho chiếu sáng trong nhà có nhiệt độ màu 6500K (ánh sáng trắng chuẩn D65) hoặc 3000K (ánh sáng vàng dùng cho phòng ngủ). Đèn LED SkyLight của chúng tôi ngoài 2 màu trên còn có lựa chọn ánh sáng trắng ấm (5000K), màu ánh sáng lý tưởng nhất cho sinh hoạt vào buổi chiều và tối)
Chỉ số hoàn màu CRI (Color Rendering Index) hay Ra
Chỉ số hoàn màu phản ánh độ trung thực màu sắc của vật khi được nguồn sáng chiếu tới, được đo bằng thang 100. Ánh sáng mặt trời (ánh sáng ban ngày) là có chỉ số hoàn màu cao nhất, Ra = 100. Nguồn sáng đèn đường cao áp Natri có chỉ số hoàn màu thấp Ra = 26. Chỉ số hoàn mầu thấp sẽ phản ánh sai lệch màu sắc của Vật. Chẳng hạn dưới ánh sáng đèn cao áp Natri, màu hồng sặc sỡ của bông hoa hồng sẽ biến thành màu đỏ sẫm. Đèn LED thường có Ra>80
Xem thêm: Giới thiệu về chiếu sáng hắt trần skylight
Các công trình lắp đèn skylight tiêu biểu đã thi công